Αριστάρχης

Επώνυμο μεγάλης οικογένειας Φαναριωτών, από τα μέλη της οποίας τα περισσότερα διακρίθηκαν ως ανώτατοι αξιωματούχοι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, των παραδουνάβιων ηγεμονιών και του οικουμενικού πατριαρχείου. Ειδικότερα, ο Σταυράκης Α. (1770-1822), χάρη στη γλωσσομάθειά του, υπηρέτησε ως διπλωματικός υπάλληλος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Βλαχία και μετά στη Μολδαβία και, τέλος, τον Απρίλιο του 1821 διορίστηκε μέγας διερμηνέας της Πύλης. Ήταν ο τελευταίος Έλληνας που πήρε τη θέση αυτή. Σε αυτόν ανατέθηκε η εκτέλεση της διαταγής για τον απαγχονισμό του πατριάρχη Γρηγορίου E’. Πέθανε (ή κατ’ άλλους δολοφονήθηκε από όργανα του σουλτάνου) τον επόμενο χρόνο. Παρόμοια ήταν η σταδιοδρομία των τριών γιων του, Νικολάου, Μιλτιάδη και Ιωάννη. Ο πρώτος (1799-1866), γλωσσομαθής επίσης, αντιπροσώπευσε επανειλημμένα την Τουρκία σε διπλωματικές διαπραγματεύσεις με τους Ρώσους και παράλληλα υπήρξε μέγας λογοθέτης του πατριαρχείου. Πέθανε εξόριστος στο Κάιρο. Ο Μιλτιάδης (1809-1893) είναι γνωστός κυρίως ως ηγεμόνας της αυτόνομης Σάμου (1859-66). Εργάστηκε για να βελτιώσει την πολιτική και πνευματική κατάσταση του νησιού, αλλά ο αυταρχικός του χαρακτήρας τον έκανε μισητό στους Σαμιώτες. Ο Ιωάννης (1811-1897) ήταν πολλά χρόνια πρεσβευτής της Τουρκίας στο Βερολίνο. Κληροδότησε την περιουσία του στο Ωδείο Αθηνών. Τέλος, ο Σταυράκης (1834/6-1925), γιος του Νικολάου, υπήρξε μέγας λογοθέτης του πατριαρχείου, σύμβουλος της επικράτειας και ισόβιο μέλος της τουρκικής γερουσίας. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή έφυγε από την Πόλη. Πέθανε φτωχός, αφού πρώτα αναγκάστηκε να πουλήσει τα κατάλοιπα και το πλούσιο αρχείο του στη βιβλιοθήκη του Βατικανού.